İdrardan kan gelmesi, idrar renginin koyulaşması bireylerde endişe oluşturan durumlardan biridir.
Hastalarımız çoğunlukla ‘idrarda kan gelmesi neden olur?’ ‘idrarda kan gelmesi hangi bölüme gidilir’ ‘idrarda kan pıhtısı gelmesi hangi doktora gidilir?’ sorularına cevap aramaktadırlar. İdrarda görülen kan araştırılması gereken bir durum olup hastalarımız üroloji uzmanına başvurmalıdır.
Tıbbi terminoloji olarak hematüri olarak adlandırılan bu durum iki gruba ayrılır. Hastaların gözle gördüğü (makroskobik hematüri) ve idrar tahlilinde (mikroskobik hematüri) çıkan alt grupları mevcuttur.
Böyle bir hasta başvurduğunda biz ürologlar için hastanın hikayesi ve fizik muayene bulgusu önem arz etmektedir. Örneğin genç bireylerde bir iki günlük idrar yaparken yanma ve idrarda kanama çoğunlukla idrar yolu enfeksiyonunun habercisidir.
Bunun dışında yine renal kolik dediğimiz şiddetli yan ağrısı olan, bulantı kusması olan ve böbrek taşı düşündüğümüz hastalarda idrardan kanama önemsizdir ve bu kanamalar hemen her zaman hayatı tehdit edici düzeyde olmaz. Yine çoğunlukla kalp hastalıkları nedeni ile kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalarda da ürolojik kanserler dışlandıktan sonra idrarda kan görmek ilacın yan etkisine bağlanabilir.
Cinsiyete ve yaşa göre de yaklaşımımız değişmektedir. Erkeklerde idrarda kan gelmesi ile kadınlarda idrardan kan gelmesi farklı hastalıkların belirtisi olabilir. 50 yaş ve üstü erkekte idrar kanaması prostat ve mesane hastalıklarının belirtisi olabilirken kadınlarda başka tanılar akla gelmektedir.
İdrarda kanamaya pıhtılar eşlik etmesi de tanı da yol göstericidir. Mesane kanserinin en sık belirtisi ‘ağrısız pıhtılı idrar kanaması’ dır.
Sonuç olarak idrarda kan görmek özellikle ürolojik kanserlerin araştırılması için yol gösterici olsa da büyük oranda basit hastalıklarda (idrar yolu enfeksiyonu, sistit, vajinit) da eşlik edebilir. Doktorunuza görünmeden panik yapmanız yersiz olabilir.
Ama 1 kez bile idrarda kanama durumunda üroloji uzmanına danışılması ve risk gruplarına göre testler (tam idrar analizi, PSA, kreatinin, hemogram vs.) ve görüntülemeler (ultrasonografi, tomografi, sistoskopi) yapılmalıdır.
İdrardan kan gelmesi sebebi, idrarda kanama ve pıhtı nedenleri şunlardır;
Öncelikle idrarda kan görülmesinin sebebi aydınlatıldıktan sonra tedavi yöntemi belirlenir. Temel tanısal testler (kan ve idrar tahlilleri) yapıldıktan sonra bazı hastalar için ileri düzey tanı yöntemleri kullanılmalıdır (ultrasonografi, tomografi, sistoskopi). İdrarda kanama nedenine yönelik antibiyotikten ameliyat gerektiren ciddi hastalıklara kadar tedavi çeşitleri değişebilir.
Erkek cinsiyet, ileri yaş, sigara, bazı meslekler (kimyasal maruziyet, boyacılar),kanser tanısı, radyoterapi almak, kronik irritasyon, kanamanın tekrarlaması, aile öyküsü olan bireyler risk grubunda olup bu hastalarda bir endoskopi çeşidi olan sistoskopi ile görüntüleme de yapılmalıdır. Optik büyüteçler ve kameralar sayesinde mesanede dahil alt idrar yolunun (prostat, üretra) çoğu hastalıkları görülebilir.
İdrarda her görülen kanamaya kanser demek yanlıştır. Ancak idrarda kan görmek mesane kanseri kanseri başta olmak üzere, prostat kanseri ve böbrek kanserinin belirtisi olabilir. Özellikle idrarda pıhtılı kan görmek mesane tümörünün en sık belirtilerindendir. Bu nedenle kanlı idrarı olan bireylerin mutlaka üroloji uzmanına başvurması gerekir.
Basit ve selim hastalıklar ile karşılaşabileceğimiz gibi ciddi kanser vakalarında da erken tanı göz önünde bulundurulduğunda idrarda kan görülmesi, idrardan pıhtılı kanama olması ihmal edilemeyecek semptomdur.
Ürolojik kanserler (mesane kanseri, prostat kanseri ve böbrek kanseri) erkek bireylerde daha sık görüldüğünden idrarda kanama ile başvuran erkek hastalara daha ayrıntlı tetkik edilmesi gerekebilir.
Kadın bireyler de erkeklerde olduğu gibi idrarında kan gördüğünde üroloji uzmanına başvurmalıdır. Kadınlarda görülen idrarda kanamanın en sık nedeni idrar yolu enfeksiyonu olsa da tekrarlayan kanamalar olması, sigara öyküsü ve ileri yaş durumlarında ayrıntılı araştırma gerekebilir.
Bazı hastalar ‘idrarda ağrısız pıhtılı kanama’ durumunda ağrı olmaması nedeni ile ‘idrardaki kanama kendiliğinden geçer mi?’ gibi sorular aklından geçirmektedir. Bu yaklaşım ciddi bir ihmal olup uzun dönemli hafif kanamalar ya da kısa dönemli belirgin kanamalar ağır kan kaybına yol açarak hayatı tehdit eden kalp yetmezliği gibi önemli sorunlar oluşturabilir.,
Sonuç olarak idrarda kan görmek, idrarda pıhtı görmek önemli bir hastalığın belirtisi olarak üroloji doktoru tarafından değerlendirilmelidir. Kanserler dahil hastalıkların ilk aşamasında tedavi çok daha kolay olup erken tanı için acele edilmelidir.
Whatsapp: +90 532 485 0016
Instagram: @drarifdemirbas
Youtube: @drarifdemirbas