Kısırlık (infertilite) yakınması olan çiftlerin erkek bireyinde menide sperm olmaması (azospermi) durumunda uygulanan cerrahi işlemdir. Anestezi altında mikroskop yardımı ile testis açılarak içindeki dokulardan sperm elde edilmeye çalışılır.
Boşaltılan meni sıvısında sperm olmaması durumuna azospermi denir. Azospermi tanısı için 2 haftalık aralıklarla iki semen analizi ile tanı konulmalıdır ve bu örneklerin ikişer kez santrifüj edilmesi önerilir. Hiç meninin gelmemesi durumuna ise aspermi denir.
Mikroskopi altında Testiküler Sperm Ekstraksiyonu (TESE) kelime anlamı olarak testisin iç dokusundaki uygun seminifer tübüller alınarak canlı spermlerin şayet varsa ayrıştırılmasıdır.
Bu işleme aday bireylerin sperm analizleri, gerekli hormonal, genetik testsleri ve fizik muayenesi yapıldıktan sonra uygun anestezi altında bu işlem yapılır. Anestezi genel, rejyonel (bölgesel) ya da lokal olabilir. Anestezi yönteminin seçimine hasta ve hekim beraber karar verir. İşlem skrotum denilen testisin yerleştiği keseye yapılan küçük bir kesi ile yapılır. Daha sonra mikroskop altında uygun dokulardan sperm aranır. Sperm bulana kadar bir süre devam edilmesi gerektiği için işlem 2 saate kadar uzayabilir.
Mikro TESE işlem için aday olan bireyler meni yollarında tıkanıklık olmayan azopermik erkeklerdir. Bazı erkeklerde sperm kanallarında ilerleyip prostat içerisinde meniye karışan ve dışarı atılan sperm hücreleri bulunamazken testis içerisinde canlılığını koruyan ancak ilerleyemeyen sperm hücreleri bulunur. Bu amaçla uygulanan mikro TESE işlemi sayesinde bu spermler bulunarak dondurulur ve daha sonra uygulanacak IVF (tüp bebek) işlemine hazır hale getirilir.
İlk Mikro TESE işlemi ile sperm bulma başarısı %50-60 civarıdır. Eğer ilk işlem ile sperm elde edilemediyse 6 ay sonra gerçekleştirilecek ikinci mikro TESE ile %20-30 oranında sperm bulunabilir. Eğer ilk işlemde bulundu ise bu oran %80-90’a yükselir.
Bu işlem ile alınan seminifer tübüller ilgili embriyolog tarafından hemen incelendiği için 1-2 saat içinde büyük oranda nihai sonuç belli olur.
Eğer ilk mikro TESE prosedürü ile sperm elde edilemediyse destek tedavisi sonrası yaklaşık 6 ay sonra mikro TESE işleminin tekrarlanması gerekir. İhmal edilmemesi gereken nokta mikro TESE işlemi öncesi genetik analizlerin yapılmış olması ve AZFa, AZFb mikrodelesyonu olan hastalarda gereksiz şekilde bu işlemin yapılmamasıdır.
Bu her hastanın kendine ait faktörlere göre değişmektedir. İlk mikro TESE işlemi ile sperm elde edilemeyen bireylerde 6 ay sonra ikinci işlem uygulanabilir. Unutulmaması gereken nokta tekrarlayan mikro TESE işleminin ilk işlemden daha az başaraılı olduğudur. Yani en yüksek sperm elde etme başarısı ilk mikro TESE işlemindedir. Ayrıca bu işlemlerde yan etki olarak testosteron seviyesinde düşüşler olabileceği ve ereksiyonun da bozulabileceği düşünülerek uygulanmalıdır.
Uygulanan mikro TESE işlemi sonrası canlı sperm elde edildiğinde embriyoloji uzmanı tarafından uygun şartlarda saklanır. Daha sonra anne adayı kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından tüp bebek işlemi için hazırlanır. Elde edilen kaliteli bir sperm mikroenjeksiyon (ICSI) yöntemi ile elde edilen yumurtaya enjekte edilerek döllenme sağlanır. Yeterli sayıda sperm elde edildiğinde birkaç kez tüp bebek işlemi yapılabilir.
Genellikle hastalar aynı gün taburcu edilir. Nadiren hastanede yatmazı gerekir. İşlemden sonra testis bölgesinde hafif ağrı, şişlik ve morarma görülebilir. Bunlar genellikle ağızdan alınan ağrı kesiciler ile giderilir. Buz torbası uygulamak işe yarar. Operasyon sonrası enfeksiyon riskini azaltmak için tercihen doktorunuz antibiyotik de reçete edebilir. Gündelik işleri birkaç gün içinde yapabilir hale gelirsiniz ve iş hayatına ortalama 1 haftada dönülebilir.
Küçük çaplı ameliyatlar sınıfında olup düşük riskli bir prosedürdür. Major komplikasyonlar beklenmez. Uygulanan hastalar zaten azospermik olduğu için testislerin hasar görmesi ile ilgili ciddi kaygı yoktur.
Mikro TESE işlemi Doruk Nilüfer Hastanesi’nde Doç. Dr. Arif Demirbaş tarafından ameliyathane ortamında modern mikroskoplar eşliğinde gerçekleştirilmektedir.
Azospermi saptanan erkek bireylerde temel tedavi yöntemi mikro TESE ameliyatıdır. Sperm elde etme oranı %50-60 olan bu yöntem uygulanan çiftlerin IVF (tüp bebek) süreci sonrası sağlıklı gebelik de sağlanırsa hem aile hem de tıbbi çalışanlar için mutluluk kaynağı olur.
Mikro TESE operasyonu ücretleri hastaneye ait faktörlere, ilgili üroloji uzmanının tecrübesine ve hastanın sigorta şartlarına göre değişebilmektedir.
Daha fazla bilgi için whatsapp:+905324850016
Doç. Dr. Arif DemirbaşÜroloji Uzmanı Bursa
Doç. Dr. Arif Demirbaş
İletişim