Erkek bir çocuk doğduğunda normalde her iki testisi skrotum denilen kesede olması gerekir. Testislerin skrotumda olmaması durumuna inmemiş testis ya da kriptorşidizm denilir.
Anne karnında erkek embriyonun gelişim aşamasında karın içinde oluşan testisler bir süre sonra skrotal keseye doğru göç ederek yerine yerleşir. Bu olay genetik ve hormonal etki ile gerçekleşir.
Gerek genetik bazı bozukluklar gerekse bu hormonal düzeni bozabilecek bazı durumlar inmemiş testis gelişiminden sorumlu tutulmaktadır. Başka hastalıklarda da sıkça bahsi geçen endokrin bozucular (pet şişe, zirai ilaçlar, gıda boyaları vb)hormonal bozukluğun esas nedeni olarak suçlanmaktadır.
İnmemiş testisin tanısı alanında uzman bir hekim tarafından muayene ile konulur.
İnmemiş testis konusunda aileler ve bebeklik çağında takibini yapan ilgili hekimler uyanık olmalıdır. Sık görülen bir patoloji olup yeni doğan erkek bebeklerin %3-5’inde inmemiş testis görülür.
İnmemiş testis ile doğan erkek çocuklarının önemli bir bölümünde yaşamın ilk aylarında yukarıda olan testis skrotal keseye kendiliğinden iner. Miadında doğan çocukların ilk 6 aya kadar, prematüre doğan çocukların ise gerçek yaşı hesaplanarak bu aya kadar gözlemlenmesi gerekmektedir.
Ailelerin çocuklarında inmemiş testis olabileceğini şüphelendiği durumlarda üroloji hekimine başvurması gerekmektedir. Özellikle çocukluk çağı ürolojik hastalıkları ile ilgilenen uzmanlar doğru tanı ve tedavi konusunda yardımcı olacaklardır.
Evet. Hiçbir tedavi almasa bile inmemiş testisi saptanan çocukların özellikle ilk üç ayda olmak üzere önemli bir kısmı (%30-40) kendiliğinden aşağı iner. Bu nedenle cerrahi için en az 6. aya kadar beklenmelidir. İnmemiş testis tanısı konulduğunda ne kadar aşağıda ise o kadar kendiliğinden tam yerine yani skrotuma inme olasılığı artar.
İnmemiş testisin gerçek tedavisi cerrahi müdahaledir. Yapılan ameliyata orşiopeksi denilir. Böylelikle testisler skrotal keseye indirilmeye çalışılır. Geçmiş dönemde tedavi için kullanılan hormon ilaçlarının günümüzde kullanımı sınırlıdır.
İnmemiş testis ameliyatının tıbbi adı orşiopeksidir. Çoğunlukla kasık bölgesinden yapılan yaklaşık 2-3 cm lik bir kesi ile testis bulunarak yapıştığı yerden serbestlenir. Gerginliğe sebep olan kremaster lifleri kesilerek kordonu uzatılır. Daha sonra yumurtalık kesesinde cildin altında bir boşluk oluşturularak testis buraya taşınır ve yerleştirilir.
Kriptorşidizm yani inmemiş testis mutlak düzeltilmesi gereken bir patolojidir. Uygulanan cerrahi prosedür nispeten majör bir cerrahi olmayıp, uygulanmadığı takdirde; testis kanseri, kısırlık (infertilite),kasık fıtığı ve torsiyon risklerini ciddi şekilde arttırır.
Bu amaçla hCG ve GnRH adlı hormonlar kullanılır. Yapılan çalışmalarda başarı oranları yaklaşık %20’dir. İnmeye çok yakın ve diğer hastalıkları nedeni ile anestezi riski yüksek çocuklarda denenebilir.
İnmemiş testis hikayesi olan erkeğin tek taraflı öyküsü varsa baba olma olasılığında normal popülasyona oranla bariz fark saptanmamıştır. Ancak iki taraflı öyküsü olan erkeklerin sperm üretimi daha ciddi şekilde etkilenebilir. Ayrıca inmemiş testisli erkek çocuğun zamanında tedavisi yapıldığında testislerin olumsuz etkilenme olasılığı da düşer. Özellikle ergenlik dönemine kadar tedavi edilmeyen inmemiş testis olgularının testisleri ciddi şekilde hasar görebilir.
Daha önce de bahsettiğimiz gibi inmemiş testis için ideal yaş 6-12 aylık bebeklerdir. Özel bir durum yoksa tıbbi olarak 1 yaşından sonra inmemiş testis tedavisi için geç kalınmış sayılır. Bu da testis yapısında geri dönüşsüz hasara sebep olabilir. Dolayısıyla sperm üretimi bozulur ve testis kanseri riski belirgin olarak artar.
Testis kanseri gelişimi için en önemli risk faktörü inmemiş testis öyküsünün varlığıdır. Zamanında (6-12 aylıkken) uygulanan tedavi ile bu risk düşürülmeye çalışılır. Yapılan çalışmalarda hiç tedavi edilmemesinin yanı sıra ergenlik dönemi sonrasına bırakılan tedavinin de testis kanseri riskini belirgin arttırdığı belirlenmiştir.
Tek taraflı inmemiş testis öyküsü olan erişkinlerde dölleme oranı azalmış olsa da baba olma oranları normal popülasyonla benzerdir. İki taraflı inmemiş testis öyküsü olan erişkin erkeklerin ise baba olma olasılığı normal popülasyona göre düşüktür. Kısırlığın önlenmesinde inmemiş testis tedavisinin doğru zamanda yapılmış olması önem arz etmektedir.
Utangaç testis gerçek inmemiş testis değildir. Çoğunlukla tedavi gerektirmez ve kendiliğinden düzelir. Kremaster refleksi hiperaktivitesi nedeni ile bebeklik ve çocukluk çağında testisler yukarı kaçar ancak muayene edildiğinde testis rahatlıkla skrotal keseye indirilebilip orada bir süre kalır. Deneyimli bir hekim tarafından gerçek inmemiş testisten muayene ile rahatlıkla ayırt edilir.
İnmemiş testislerin %20’lik kısmı kasıklardan daha yukarıda karın içerisinde yerleşim gösterir. Bu durumlarda elle yapılan muayene ile testisler bulunamaz. Muayene ile bulunamayan kriptorşidizmde ultrasonografi ve MR görüntülerinden ameliyat öncesi yararlanılabilir.
İnmemiş testis ameliyatı fiyatı; testisin lokalizasyonuna, işlemi gerçekleştirecek cerrahın tecrübesine, hastanenin şartlarına, ilgili hastanın sigorta şartlarına göre değişmektedir.
İnmemiş testis cerrahisi Doruk Nilüfer Hastanesi’nde Doç.Dr. Arif Demirbaş tarafından rutin olarak her yaş grubu hastalar için uygulanmaktadır. Daha fazla bilgi için WhatsApp Randevu ve İletişim:+90 532 485 0016
Doç. Dr. Arif DemirbaşÜroloji Uzmanı Bursa
Doç. Dr. Arif Demirbaş
İletişim