Böbrek üstü bezi (adrenal ya da sürrenal bez) her iki böbreğin üzerinde konumlanmış, gerek fonksiyon gerekse orjin olarak halk arasında tahmin edilenin aksine böbrek ile az ilişkisi olan hormon üreten organlardır.
Vücudumuzun stres ile mücadelesinde rol alan kortizol, su-tuz dengesinde görevli aldosteron ve bazı androjenler sürrenal bezin dış tabakasından salınırken adrenalin ve noradrenalin adlı iki hormon da iç tabakasından salınarak korku ve heyecan anındaki alert durumumuzda rol oynar.
Adrenal bezdeki kitleler çoğunlukla rastlantısal olarak (insidentaloma) başka bir nedenle yapılan ultrasonografi, tomografi ya da MR görüntülemelerinde tesadüfen ortaya çıkarken büyük bölümünü de iyi huylu ve ameliyat gerektirmeyen lezyonlar oluşturur.
Böbrek üstü bezi kanserinin tedavisi adrenalektomi denilen bu böbrek üstü bezinin çıkarılması ameliyatıdır. Bazen saptanan bu kitleler gerek kontrolsüz hormon üreterek, gerekse kanser ön tanısı ile cerrahi müdahaleye gereksinim oluşturur. Görüntüleme yöntemlerinde (tomografi, MR) kanser işaretleri olan hastalara mutlaka ameliyat gerekmektedir.
Böbrek üstü bezi boyutu 4 cm'nin üzerine çıktıysa kanser ihtimali arttığından bahse konu olan bu böbrek üstü bezinin (adrenal bez, sürrenal bez) cerrahi olarak çıkarılması önerilir.
Böbrek üstü bezinden kortizol hormonu fazla salgılandığında cushing hastalığı, katekolaminler (adrenalin) fazla salındığında feokromasitoma ve aldosteron fazla salgılandığında conn sendromu gelişir.
Kilo artışı, vücutta yağlanma, hipertansiyon, halsizlik, depresif ruh hali, kan şekerinde yükselme, yara iyileşmesinde bozulma ve sık tekrarlayan enfeksiyonlar, karın-göğüs ve kalçalarda mor renkli çatlaklar gibi geniş yelpazeli şikayet ve bulgulardan oluşan cushing sendromu böbrek üstü bezindeki kitlelerinde görülen en sık hormonal bozukluktur. Fazla salınan kortizol nedeni ile oluşur.
Semptomları dirençli ve ölümcül boyutalara ulaşan hipertansiyon atakları olarak bilinen feokromasitoma böbrek üstü bezinden fazla salgılanan adrenalin ve noradrenalin hormonu nedeni ile oluşur.
Tansiyon yüksekliği, kas güçsüzlüğü, başağrısı, gece çok idrar çıkma ile belirtiler veren Conn sendromu da kontrolsüz hormon salınımı sonucu böbrek üstü bezinin cerrahi olarak çıkarılmasını gerektiren durumlardır.
Hastalarımızın bu ameliyatları planlanırken en büyük endişelerinden birisi; ‘Acaba böbreğimi de kaybedecek miyim?’dir. Böbrek üstü bezi alınırken böbrekler korunur ve ikisi farklı organlardır.
Sadece komşulukları nedeniyle (böbreğin üzerinde konumlandığından) adrenal, sürrenal beze böbrek üstü bezi denir. Ameliyat planlanırken endokrinoloji uzmanı ve üroloji uzmanı ile operasyon gerekliliği ve kararını beraber vermelidir.
Böbrek üstü bezi cerrahisi organın büyük damarlara yakınlığı, sağ tarafta duodenum denen bağırsak segmentine komşuluğu yine sol tarafta pankreasa yakınlığı nedeni ile çeşitli risikleri barındırır. Ancak tecrübeli ürologlarca özellikle laparoskopik yöntemle bu ameliyatın rsikleri minimize edilmiş olur.
Diğer ameliyatlarda olduğu gibi sürrenal bezin cerrahisinde de laparoskopik adrenalektomi açık cerrahiye göre hasta iyileşmesi, kanama miktarı ve kozmetik görünüm açısından avantajlıdır. Hastalar genellikle 1-2 gün içinde taburcu olurlar ve 4-5 gün içerisinde normal hayatlarına dönebilirler.
Daha Fazla Bilgi İçin;
Whatsapp: +90 532 485 0016
Instagram: @drarifdemirbas
Youtube: @drarifdemirbas
Not: Sayfa içerikleri sadece bilgilendirme amaçlı olup tanı ve tedaviniz için doktor başvurusu gereklidir.
Doç. Dr. Arif DemirbaşÜroloji Uzmanı Bursa
Doç. Dr. Arif Demirbaş
İletişim